Luchtkwaliteit
Net als het klimaat of de energietransitie is de luchtkwaliteit een heel belangrijk politiek thema, zowel op internationaal als op nationaal niveau.
Zowel in Frankrijk als in België zijn strategieën ter bescherming van de luchtkwaliteit en de natuurlijke hulpbronnen erop gericht om milieuschade te beperken. Die schade wordt veroorzaakt door ons massaal energieverbruik. De acties zijn prioritair gericht op een drastische vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en bepaalde verontreinigende stoffen. Het gaat er ook om de emissies te beheersen door absorptie via koolstofputten, kunstmatige filtertechnologieën of het aanplanten van bomen,... De vervuiling situeert zich in alle sectoren. Maar bepaalde sectoren zoals huisvesting, mobiliteit, goederentransport, industriële productie en diensten houden belangrijke uitdagingen in voor de verandering van onze gewoonten.
Vervuiling tast de gezondheid van het milieu aan, of het nu gaat om de bodem, het water of de atmosfeer. Het is een fenomeen dat mee gaat met de stroom. Er zijn geen grenzen om vervuilde lucht of rivieren tegen te houden. Vervuiling die één land lijkt te treffen, heeft ook gevolgen buiten de administratieve grenzen.
Grensoverschrijdende acties
Het probleem van de vervuiling en de gevolgen daarvan wordt aan weerszijden van de grens door verschillende actieplannen geregeld. Het vereist nauwe grensoverschrijdende samenwerking om de passende acties uit te voeren. In 2017 stelde de prefect van Hauts-de-France vast dat de waarschuwingen voor pieken van luchtverontreiniging in de regio Lille waren toegenomen. Hij stelde daarop voor aan zijn Belgische collega’s om te overleggen om zo tot akkoorden te komen die gezamenlijke acties ten gunste van een betere luchtkwaliteit mogelijk zouden maken. In maart 2019 werd een resolutie gestemd om samen te werken aan een betere luchtkwaliteit.
Het is de bedoeling dat de partners samenwerken om de uitstoot van de belangrijkste verontreinigende stoffen te verminderen en de mensen bewuster te maken van deze problematiek. De belangrijkste doelstellingen zijn:
- kennis bundelen en informatie harmoniseren
- de situatie in kaart brengen en de acties samen coördineren
- iedereen bewust maken van het probleem en van het bestaan van de gedeelde grensoverschrijdenden leefruimte
- afspreken om nieuwe gewoonten aan te nemen
Samen met de bevoegde overheidsinstanties en de centra voor luchtwaarnemingen is een experimenteel protocol voor het beheer van pieken van luchtverontreiniging opgesteld.
Vervuiling zet onze gezondheid op het spel. Het is ook een kwestie van energetische en ecologische transitie en milieubehoud, zowel voor het gebied van de Eurometropool als voor de aangrenzende gebieden. Het is dus van essentieel belang onze kennis te blijven bundelen en diagnoses te blijven delen om samen de geschikte acties te kiezen die moeten worden gecoördineerd in onze drie deelregio's.
TransfAIR
Het Interreg TransfAIR-project (gefinancierd door Europa) brengt de observatiecentra voor de luchtkwaliteit van de 3 regio’s samen, tot september 2022. Zij werken aan de harmonisatie van de gegevens en de communicatie met de burgers. Zij werken ook aan de bewustmaking van de burgers door middel van spelletjes, en van de lokale politici door het testen van een waarschuwingsapplicatie voor luchtverontreiniging. Een werkgroep "zachte mobiliteit" werkt aan het vergemakkelijken en stimuleren van het gebruik van duurzame reismiddelen zoals de fiets, de trein of de bus.